Zwarte bladzijde

Z Betty (22) overleefde vier jaar als kindsoldaat in Oeganda

Probeer je te ontsnappen of ben je ongehoorzaam, word je onmiddellijk doodgeknuppeld. Die ene verlossende kogel komt er nooit, want daar moet op bespaard worden.'' Vier jaar lang leefde Betty Ejang (22) als kindsoldaat onder het schrikbewind van het rebellenleger van Joseph Kony. Maar hoe schrijnend haar verhaal ook is, Betty's glimlach blijft hartverwarmend.

Tegen alle verwachtingen in is de ontmoeting met Betty Ejang erg gemoedelijk. Ook al is haar verhaal vaak hallucinant wreed, er wordt tijdens het gesprek volop geknuffeld en gelachen. De 22-jarige Oegandese is voor het eerst enkele dagen in België. Na een hard leven als kindsoldaat maakt ze hier kennis met fascinerende dingen als treinen, asfaltwegen en straatverlichting. Haar ogen glunderen. ,,Ik ben niet bang om terug te keren naar Oeganda. Ik zal er mijn studies afmaken en de kinderen helpen die hetzelfde hebben meegemaakt.''

Urine drinken

Sinds Oeganda in 1962 onafhankelijk werd van de Britten, wordt de 'parel van Afrika' verscheurd door oorlog en geweld. Het rebellenleger van Joseph Kony, The Lord's Resistance Army (LRA), ontvoert al jaren honderden kinderen om ze op te leiden tot moordmachines tegen het regeringsleger van president Museveni. Ze doen dienst als boodschappers, kanonnenvoer of slaafse dragers van munitie en wapens. Om hun weerstand te breken en te vermijden dat ze wegvluchten, verplichten soldaten hen zelf deel te nemen aan de meest extreme wreedheden: onthoofdingen, slachtpartijen en verkrachtingen.

Betty was dertien toen ze in handen van de rebellen viel en een van 87 slavinnen van Kony zelf werd. ,,Mijn geboortedorp Iceme ligt midden in het rebellengebied. We beseften dus heel goed dat het gevaar loerde. Jarenlang mochten we niet op dezelfde plaats slapen uit angst voor ontvoeringen. Op een nacht vielen de rebellen toch de slaapzaal van onze school binnen en werden we gedwongen hen te volgen. Het was vreselijk. Vijf dagen lang stapten we richting Soedan, zonder eten of drinken. Er zat niets anders op dan de urine van onze vrienden te drinken en onkruid te eten. Sommige kinderen stierven na het eten van giftige bladeren. Velen lieten die eerste dagen al het leven.''

Verspilde kogels

Na deze gruwelijke dodentocht, kregen de kinderen een militaire training in Soedan. ,,Ze duwden een geweer in onze handen en we moesten een voorwerp op afstand proberen raken. Blijkbaar had ik het geweer niet juist geladen: bij het schieten kwamen twee kogels uit de loop en kwam ik door de weerslag van het schot op de grond terecht. Mijn vriendjes kregen onmiddellijk het bevel een stok te zoeken om me in elkaar te ranselen. Ik had een kogel verspild en moest dus gestraft worden. Mijn vrienden gehoorzaamden. Want je komt op een punt dat je niet meer nadenkt over wat je doet. Je volgt bevelen op omdat je geen andere keuze hebt. Probeer je te ontsnappen of ben je ongehoorzaam, word je onmiddellijk doodgeknuppeld. Die ene bevrijdende kogel komt er niet, want daar moet op bespaard worden. In plaats daarvan slaan ze je met grote hakmessen tot je helemaal in stukken gekapt bent. Neen, gehoorzamen is de enige optie.''

Vier jaar lang leefde Betty in gevangschap bij de rebellen. Gemarteld, uitgehongerd en verkracht. Maar ze kon ontsnappen en kwam in het opvangcentrum van Els De Temmerman in Lira terecht. ,,Geen van die kindsoldaten wil anderen bewust pijn berokkenen. Ze hebben recht op vergeving en een normaal leven. Natuurlijk voel ik me vaak schuldig om de gruwelen die ik begaan heb. Het is een wonder dat ik dit overleefd heb. Mijn grote droom is verpleegster worden om de wonden van de terugkerende kindsoldaten te verzorgen. Ik hoop dat het kwaad dat ik veroorzaakt heb me op die manier vergeven wordt.''

Goedele Liekens brengt een portret van de moedige Betty in haar nieuwe programma Sterke Vrouwen op zondag 9 januari om 21u35 op VTM.

'Syrische oppositie zet kindsoldaten in'

dinsdag 27 maart 2012 02:21

DAMASCUS (ANP) - De opstandelingen in Syrië zetten mogelijk kindsoldaten in. Dat meldt de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties in de nacht van maandag op dinsdag.

De opstandelingen vechten in het Vrije Syrische Leger tegen het regime van Bashar al-Assad. Volgens de VN zijn al meer dan 8000 doden gevallen.

Het onderzoek naar het geweld dat het regime gebruikt tegen de opstandelingen verloopt moeizaam. Maandagavond maakte een van de drie leiders van het onderzoek te stoppen. Yakin Erturk zei dat ze niet meer kon bijdragen, omdat de onderzoekscommissie het Arabische land niet in kan.